Phòng tránh đột quỵ đối với người già khi trời lạnh

Người cao tuổi rất dễ bị tổn thương mạch máu khi trời lạnh, sự điều hòa tuần hoàn não kém hơn bình thường là nguyên nhân dẫn đến vỡ đột quỵ.

Bác sĩ Trần Quang Thắng, Trưởng khoa Cấp cứu và Đột quỵ; Trung tâm Lão khoa Trung Ương, thời tiết lạnh là yếu tố nguy cơ chính đối với người cao tuổi có tiền sử cao huyết áp; nguy cơ nhồi máu cơ tim; đột quỵ và tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. Trung bình những người nhập viện vì xơ vữa động mạch trong mùa hanh khô chiếm 70 – 80% tổng số bệnh nhân điều trị trong năm.

Tai biến mạch máu não là bệnh cấp tính; có thể xảy ra bất cứ lúc nào mà không có dấu hiệu báo trước. Bệnh thường bắt đầu với các triệu chứng như chóng mặt; hoa mắt, yếu, liệt tứ chi, không ổn định hoặc méo miệng; khó nói, đau họng, cằm và nhìn mờ. .

Bác sỹ Thắng chia sẻ: Có hai loại đột quỵ: đột quỵ do thiếu máu cục bộ (80%) và vỡ mạch máu não. Tất cả đều phá hủy các mạch máu não. Bệnh gặp ở người già và người cao tuổi; tuy nhiên người cao tuổi có yếu tố nguy cơ dẫn đến đột quỵ.

Bác sĩ cho biết, đột quỵ có hai dạng là đột quỵ do thiếu máu não (chiếm 80%) và vỡ mạch máu não. Tất cả đều gây tổn thương mạch máu não. Bệnh xuất hiện ở người trẻ và người già; song người cao tuổi có nhiều yếu tố nguy cơ thuận lợi dẫn đến xuất hiện đột quỵ hơn.

Tăng huyết áp dẫn đến đột quỵ

Ở đột quỵ thiếu máu não; theo quá trình lão hóa; các mạch máu của người già bị xơ cứng, sức cản lòng mạch cao kèm những rối loạn chuyển hóa như đái tháo đường; mỡ máu… Trong thời tiết lạnh, cơ chế tự điều hòa tuần hoàn não của người cao tuổi trở nên kém hơn. Ngoài ra, người cao tuổi mắc tăng huyết áp trong thời gian dài là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến đột quỵ.

Thông thường, người già đa bệnh lý; sức đề kháng suy giảm; nên cơ chế điều hòa mạch máu não kém. Nhiều khi ngồi dậy đột ngột; kết hợp thời tiết lạnh nửa đêm về sáng; dẫn đến đột quỵ. Người trẻ hay người cao tuổi khi đột quỵ đều có triệu chứng giống nhau; mức độ nặng nhẹ tùy thuộc vào vị trí và kích thước của tổn thương não. Triệu chứng ở người già không nổi bật như người trẻ dẫn đến phát hiện chậm, đến viện muộn. Nhiều khi bản thân bệnh nhân cũng không biết mình mắc bệnh.

Bác sĩ Nguyễn Minh Anh, Trưởng khoa Ngoại thần kinh; Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM, nhận định đột quỵ là một trong những mối e ngại tới sức khỏe cộng đồng. Trước đây, bệnh thường gặp ở nam trên 55, nữ trên 50 tuổi; hiện nay bệnh nhân ngày càng trẻ hơn.

Có nhiều yếu tố liên quan đến đột quỵ gồm bệnh tăng huyết áp; bệnh lý chuyển hóa như đái tháo đường, béo phì; tăng mỡ máu, hút thuốc, lối sống ít vận động; không lành mạnh, làm việc căng thẳng… Đây đều là bệnh lý thường gặp ở người già. Riêng bệnh nhân đột quỵ trẻ còn liên quan đến các yếu tố di truyền; có bất thường về mạch máu; hoặc tình trạng đông máu, dẫn đến nguy cơ vỡ mạch máu, hoặc tắc mạch máu gia tăng.

Giữ ấm cơ thể

Giữ ấm cho cơ thể phòng ngừa đột quỵ vào mùa đông

Bác sĩ khuyến cáo, người trung niên và cao tuổi cần giữ ấm cơ thể khi đi ngủ và mỗi khi ra khỏi phòng, kể cả đi bộ buổi sáng; tránh để cơ thể lạnh đột ngột. Đi ngủ và thức dậy đúng giờ; tập thể dục, uống nhiều nước vào sáng sớm lúc ngủ dậy; ăn đủ bữa trong ngày, đặc biệt là bữa sáng. Ăn nhiều rau xanh, hoa quả; đậu nành, nhiều cá, ít thịt. Sử dụng vừa phải lượng muối; mỡ trong món ăn, bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia…

Sơ cứu người đột quỵ bằng cách đặt nằm cao đầu, nằm nghiêng một bên nếu có nôn; rối loạn ý thức. Tuyệt đối không cho bệnh nhân ăn uống bất cứ loại thuốc gì; kể cả nước lọc và gọi ngay cấp cứu.

“Thời gian vàng để bệnh nhân nhồi máu não được tái thông mạch não bằng thuốc là trong vòng 4,5 giờ kể từ khi khởi phát. Bệnh nhân tắc mạch máu lớn có thể can thiệp trong 6 giờ kể từ khởi phát; nếu để muộn hơn thì nguy cơ di chứng nặng”, bác sĩ Thắng cho biết.

Tại Bệnh viện Lão khoa Trung ương, tỷ lệ bệnh nhân đột quỵ được đưa đến viện cấp cứu trong giờ vàng rất thấp. Năm 2016, chỉ 1,5% bệnh nhân vào viện trong khung giờ vàng được điều trị bằng thuốc. Tỷ lệ này tăng lên 2,5% trong năm 2017 và năm 2018 là 3,5%, trong số gần 7.000 bệnh nhân được điều trị.

Phòng tránh đột quỵ đối với người già khi trời lạnh

Cần làm gì để phòng ngừa các nguy cơ?

Việc phòng ngừa cơn đột quỵ cần được quan tâm đúng mức, nhất là khi có sự thay đổi đột ngột của thời tiết. Các bác sĩ khuyên những người có nguy cơ đột quỵ cao:

-Không nên tắm ngay sau khi vừa ở ngoài trời nắng gắt hoặc vận động thể lực đổ mồ hôi nhiều.

-Vào mùa đông, nên ngủ trong phòng kín gió, đủ ấm.

-Buổi sáng thức dậy không nên ra khỏi chăn và xuống giường quá đột ngột, cần có vài động tác thể dục để cơ thể thích ứng với điều kiện bên ngoài.

-Không nên uống rượu nhiều khi trời lạnh. Chất cồn lưu lại trong máu lâu do khả năng bài tiết qua đường mồ hôi giảm, dẫn tới tăng huyết áp. Khi đó, chỉ cần xuất huyết nhẹ là đủ dẫn tới tai biến.

Bên cạnh đó, để phòng ngừa cơn đột quỵ người bệnh có thể sử dụng các hoạt chất sinh học từ thiên nhiên để cải thiện chức năng của hệ thống mạch máu, làm tăng khả năng thích ứng của hệ thống mạch máu khi thời tiết thay đổi đột ngột.

Nguồn: Ytvn.vn