Cao huyết áp và gan nhiễm mỡ ở trẻ, cách phòng tránh

Cao huyết áp và gan nhiễm mỡ ở trẻ, cách phòng tránh

19/02/2021 0 Đào Dũng 308
6 phút, 31 giây để đọc.

Một cậu bé 10 tuổi có thân hình ‘khỏe mạnh” đã đi khám tổng quát và phát hiện cháu bị cao huyết áp, dù đi khám nhiều lần nhưng huyết áp vẫn cao đến mức bác sĩ ngạc nhiên, bác sĩ đã siêu âm ổ bụng để kiểm tra gan nhiễm mỡ và máu để kiểm tra hội chứng rối loạn mỡ máu.

Phụ huynh ngạc nhiên: ‘Trẻ nhỏ mà cũng bị bệnh này sao thưa bác sĩ?” Thừa cân là tình trạng tích tụ mỡ thừa gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Hiện nay vấn đề thừa cân béo phì ở trẻ em đang là vấn đề nhức nhối trên toàn thế giới.

Theo số liệu của Viện Dinh dưỡng Việt Nam, tỷ lệ trẻ thừa cân béo phì ở Việt Nam; Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh năm 1996 là 12%. Sau 13 năm (2009); con số này là 43%. Kết quả nghiên cứu năm 2014-2015 cho thấy tỷ lệ béo phì trẻ em ở TP. HCM là hơn 50%, ở Hà Nội là khoảng 41%.

Làm cách nào để biết con tôi bị thừa cân hay béo phì?

Dựa trên số đo cân nặng và chiều cao; chúng ta có chỉ số BMI (Chỉ số khối cơ thể). Dựa trên độ tuổi và giới tính, các bác sĩ sẽ sử dụng chỉ số BMI để xác định xem cân nặng của trẻ có phù hợp với chiều cao của trẻ hay không và trẻ thừa cân hay béo phì. Tại sao trẻ bị thừa cân béo phì?

2 lý do cơ bản là trẻ ăn quá nhiều; ăn thực phẩm không lành mạnh và trẻ không tập thể dục đầy đủ. Ngoài ra, một số trẻ chỉ đơn giản là tăng cân dễ dàng hơn những đứa trẻ khác; một số bệnh lý hoặc một số loại thuốc cũng có thể khiến cho trẻ bị tăng cân nhanh; nhưng thường ít gặp.

Những biến chứng của huyết áp, thừa cân béo phì ở trẻ em là gì?

Là một danh sách dài, có ảnh hưởng đến toàn bộ sức khỏe của trẻ chứ không chỉ là vấn đề thẩm mỹ của ngoại hình; gồm những nhóm bệnh lý sau:

Bệnh lý tim mạch: Trẻ em bị béo phì có nguy cơ bị bệnh lý tim mạch ở tuổi trưởng thành như: tăng huyết áp; xơ vữa động mạch, bệnh mạch vành …

Bệnh lý nội tiết – chuyển hóa: bao gồm đề kháng insulin, đái tháo đường type 2; rối loạn mỡ máu, hội chứng đa nang buồng trứng; dậy thì sớm (thừa cân béo phì có liên quan đến dậy thì sớm ở trẻ nữ).

Bệnh lý hô hấp: bao gồm chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn và hội chứng giảm thông khí do béo phì.

Bệnh lý tiêu hóa: gan nhiễm mỡ (không do rượu); sỏi đường mật….

Bệnh lý cơ xương: chân vòng kiềng (bệnh Blount); trượt đầu trên xương đùi.

Ngoài ra, trẻ em béo phì có tỷ lệ gãy xương tăng cao; đau khớp thần kinh; đau cơ xương khớp (ví dụ: lưng, chân, đầu gối, mắt cá chân và bàn chân); khả năng di chuyển bị giảm, và dị tật chi dưới. Bất thường về da: gai đen da, rạn da …Tăng áp lực nội sọ vô căn (hay còn gọi là hội chứng “giả u não”).

Các ảnh hưởng về tâm lý: Trẻ thừa cân và béo phì dễ bị phân biệt đối xử bởi các bạn đồng trang lứa. Bên cạnh đó, thừa cân béo phì có thể khiến trẻ bị chứng rối loạn ăn uống sau này; khiến trẻ ăn uống không lành mạnh. Giới hạn thời gian trẻ xem tivi; sử dụng điện thoại, máy tính… giúp trẻ duy trì sức khỏe

Nguyên nhân chính gây bệnh gan nhiễm mỡ ở trẻ

Nguyên nhân chính gây bệnh gan nhiễm mỡ ở trẻ Khi trong gan tích tụ lượng mỡ từ 5% trở lên thì gọi là gan nhiễm mỡ. Nhiều người cho rằng, căn bệnh này chỉ gặp phải ở người lớn do uống nhiều rượu bia, ít vận động. Tuy nhiên trẻ em cũng là đối tượng nguy cơ mắc bệnh, thường xuất phát từ thói quen sinh hoạt kém lành mạnh mà cha mẹ không chú ý tới. Ngoài người lớn, trẻ em cũng có thể bị gan nhiễm mỡ Ngoài người lớn, trẻ em cũng có thể bị gan nhiễm mỡ Những nguyên nhân dẫn tới căn bệnh này gồm: 1.1. Thừa cân, béo phì Tỷ lệ trẻ em hiện đại bị thừa cân, béo phì ngày càng tăng, phần lớn do trẻ đang thời kỳ phát triển, dễ ăn nhiều loại thực phẩm ngọt, chiên rán không kiểm soát. Nhiều cha mẹ cho rằng, trẻ ăn càng nhiều càng tốt, càng béo thì phát triển cơ thể tốt hơn. Thế nhưng tình trạng này cũng khiến gan tích tụ mỡ nhiều hơn gây bệnh gan nhiễm mỡ. 1.2. Sử dụng thuốc Sử dụng thuốc hoặc thực phẩm chức năng không đúng cách có thể gây hại tới gan, khiến mỡ tồn động trong cơ quan này, đặc biệt là các loại thuốc đào thải qua gan. 1.3. Nguyên nhân di truyền Nhiều trẻ nhỏ bị gan nhiễm mỡ có liên quan tới yếu tố di truyền. Cụ thể là một vài loại gen nhạy cảm, ảnh hưởng tới quá trình chuyển hóa mỡ trong cơ thể, khiến mỡ tích tụ nhiều hơn ở gan. Nếu cha mẹ cũng bị béo phì hoặc bị gan nhiễm mỡ thì nguy cơ trẻ bị mắc căn bệnh này sẽ cao hơn các bé khác.

Tỷ lệ trẻ em thừa cân tăng cao

Khi trong gan tích tụ lượng mỡ từ 5% trở lên thì gọi là gan nhiễm mỡ. Nhiều người cho rằng, căn bệnh này chỉ gặp phải ở người lớn do uống nhiều rượu bia, ít vận động. Tuy nhiên trẻ em cũng là đối tượng nguy cơ mắc bệnh, thường xuất phát từ thói quen sinh hoạt kém lành mạnh mà cha mẹ không chú ý tới. Ngoài người lớn, trẻ em cũng có thể bị gan nhiễm mỡ. Những nguyên nhân dẫn tới căn bệnh này gồm:

Thừa cân, béo phì

Tỷ lệ trẻ em hiện đại bị thừa cân, béo phì ngày càng tăng, phần lớn do trẻ đang thời kỳ phát triển, dễ ăn nhiều loại thực phẩm ngọt, chiên rán không kiểm soát. Nhiều cha mẹ cho rằng, trẻ ăn càng nhiều càng tốt, càng béo thì phát triển cơ thể tốt hơn. Thế nhưng tình trạng này cũng khiến trẻ bị huyết áp cao, gan tích tụ mỡ nhiều hơn gây bệnh gan nhiễm mỡ.

Sử dụng thuốc

Sử dụng thuốc hoặc thực phẩm chức năng không đúng cách có thể gây hại tới gan, khiến mỡ tồn động trong cơ quan này, đặc biệt là các loại thuốc đào thải qua gan.

Nguyên nhân di truyền

Nhiều trẻ nhỏ bị huyết áp, gan nhiễm mỡ có liên quan tới yếu tố di truyền. Cụ thể là một vài loại gen nhạy cảm, ảnh hưởng tới quá trình chuyển hóa mỡ trong cơ thể, khiến mỡ tích tụ nhiều hơn ở gan. Nếu cha mẹ cũng bị béo phì hoặc bị gan nhiễm mỡ thì nguy cơ trẻ bị mắc căn bệnh này sẽ cao hơn các bé khác.

Làm sao để trẻ đạt và duy trì được cân nặng khỏe mạnh?

Nguyên nhân chính gây bệnh gan nhiễm mỡ ở trẻ Khi trong gan tích tụ lượng mỡ từ 5% trở lên thì gọi là gan nhiễm mỡ. Nhiều người cho rằng, căn bệnh này chỉ gặp phải ở người lớn do uống nhiều rượu bia, ít vận động. Tuy nhiên trẻ em cũng là đối tượng nguy cơ mắc bệnh, thường xuất phát từ thói quen sinh hoạt kém lành mạnh mà cha mẹ không chú ý tới. Ngoài người lớn, trẻ em cũng có thể bị gan nhiễm mỡ Ngoài người lớn, trẻ em cũng có thể bị gan nhiễm mỡ Những nguyên nhân dẫn tới căn bệnh này gồm: 1.1. Thừa cân, béo phì Tỷ lệ trẻ em hiện đại bị thừa cân, béo phì ngày càng tăng, phần lớn do trẻ đang thời kỳ phát triển, dễ ăn nhiều loại thực phẩm ngọt, chiên rán không kiểm soát. Nhiều cha mẹ cho rằng, trẻ ăn càng nhiều càng tốt, càng béo thì phát triển cơ thể tốt hơn. Thế nhưng tình trạng này cũng khiến gan tích tụ mỡ nhiều hơn gây bệnh gan nhiễm mỡ. 1.2. Sử dụng thuốc Sử dụng thuốc hoặc thực phẩm chức năng không đúng cách có thể gây hại tới gan, khiến mỡ tồn động trong cơ quan này, đặc biệt là các loại thuốc đào thải qua gan. 1.3. Nguyên nhân di truyền Nhiều trẻ nhỏ bị gan nhiễm mỡ có liên quan tới yếu tố di truyền. Cụ thể là một vài loại gen nhạy cảm, ảnh hưởng tới quá trình chuyển hóa mỡ trong cơ thể, khiến mỡ tích tụ nhiều hơn ở gan. Nếu cha mẹ cũng bị béo phì hoặc bị gan nhiễm mỡ thì nguy cơ trẻ bị mắc căn bệnh này sẽ cao hơn các bé khác.

Nguyên nhân chính gây bệnh gan nhiễm mỡ ở trẻ Khi trong gan tích tụ lượng mỡ

Ba mẹ cần giúp trẻ ăn thực phẩm lành mạnh và hoạt động năng động hơn, như:

– Cho trẻ ăn 5 phần trái cây hoặc rau quả mỗi ngày; hạn chế những loại trái cây ngọt nhiều năng lượng như chuối, sầu riêng, xoài…

– Không cho trẻ uống bất kỳ đồ uống / thức ăn có đường. Đồ uống có đường bao gồm soda; đồ uống thể thao và tất cả các loại nước ép. Thức ăn có đường: bánh, kẹo.

– Hạn chế thức ăn nhiều dầu mỡ, chất béo đặc biệt là các loại chất béo no; chất béo trans trong các thức ăn nhanh, thức ăn chiên rán …

– Giới hạn “thời gian màn hình”, bao gồm xem TV, điện thoại, máy tính bảng; chơi trò chơi điện tử hoặc sử dụng máy tính hoặc thiết bị điện tử khác.

Các chuyên gia khuyên rằng trẻ nhỏ (từ 2 đến 5 tuổi) không quá 1 giờ mỗi ngày trên màn hình. Trẻ lớn hơn cũng nên giới hạn thời gian màn hình không quá 2 giờ mỗi ngày.

– Cho trẻ hoạt động thể chất từ 1 giờ trở lên mỗi ngày; bao gồm thực hiện một môn thể thao, nhảy múa hoặc chơi ngoài trời.

– Hãy nhắc nhở và giúp trẻ được ngủ đủ giấc. Một số nghiên cứu cho thấy trẻ không ngủ đủ có nhiều khả năng tăng cân quá nhiều.

Nói chung, trẻ từ 3 đến 5 tuổi nên ngủ từ 10 đến 13 giờ (bao gồm cả ngủ trưa). Trẻ lớn hơn nên ngủ từ 9 đến 12 giờ mỗi đêm và thanh thiếu niên nên ngủ từ 8 đến 10 giờ.

Nếu thấy trẻ có biểu hiện buồn, lo lắng, hoặc rắc rối nào đó vì vấn đề cân nặng, hãy đưa bé đến gặp bác sĩ để được khám, kiểm tra và tư vấn dinh dưỡng.

Nguồn: Ytvn.vn